Paweł Palcat

Zrozumieć H. to inspirowany życiem Henryki Krzywonos spektakl o trzydziestoleciu polskiej historii rozpiętym między Sierpniem '80 a rokiem 2010, o walce z opresyjnym ustrojem i własnymi słabościami, pomocy najsłabszym i najbardziej bezradnym – o solidarności w polityce i życiu codziennym.

Grzegorz Żurawiński, Legnicka Gazeta Teatralna @KT: Oto najmłodsza część zespołu legnickich aktorów, rówieśników Solidarności, którzy w świadome życie i dorosłość wchodzili już w wolnej Polsce, ujawnia swoją tęsknotę za zagubioną ideą i pokoleniowym czynem, za własnym, ale ważnym i poważnym, sprawdzianem siły ducha i charakteru. Nasi piękni trzydziestoletni wyraźnie marzą o własnej rewolucji w imię wartości, która była udziałem ich pokoleniowych poprzedników! O własnym etosie, który stłumiły rządy pieniądza, gonitwa za kasą i sławą, oportunizm, egoizm i wygodny cynizm, ale też demokratyczne kompromisy i kolejno dyskredytowane autorytety.

Katarzyna Gudzyk, TR Konkrety: „Zrozumieć H.” to bardzo ciekawe zagęszczenie czasu i rzeczywistości. Palcat dokonuje rzeczy w zasadzie niemożliwej – w nieco ponad godzinę opowiada 30 lat polskiej historii. Zadanie to piekielnie trudne, tym bardziej że teatr z założenia sięga po inne niż film środki artystycznego wyrazu. I co najważniejsze – nie może posłużyć się czasem rzeczywistym. Właśnie dlatego w legnickiej sztuce bardzo ważne stają się: symbol, umowa między aktorem a widzem, że oto każda z trzech aktorek grających w spektaklu Henrykę Krzywonos (kolejno: Zuza Motorniuk, Magda Skiba, Ewa Galusińska) nie tylko pokazuje wewnętrzne przemiany głównej bohaterki, ale przede wszystkim przenosi widza w czasie, i wreszcie selektywne podejście do tego, co chce się publiczności pokazać.

Magdalena Kusa, Teatr dla Was: Spektakl jest niezwykle rytmiczny i dynamiczny. Całą scenografię stanowi projektor i krzesła, które raz są maszyną, raz tramwajem, innym razem stołem. Przedstawienie jest w zasadzie kolażem krótkich scenek z różnych etapów życia bohaterki, przeplatanych archiwalnymi nagraniami ze strajków w stoczni gdańskiej czy obrad okrągłego stołu, a także wierszykami, np. o stanie wojennym. Każdy z aktorów gra po kilka ról. Wszyscy razem tworzą jeden zgrany organizm, który też może być metaforą idei Solidarności.

Agnieszka Michalak, e-teatr.pl: To porządna reżysersko-aktorska robota. Dobrze, że w legnickim „teatrze opowieści” jest miejsce i dla takiej propozycji, która nie boi się operować skrótem i symbolem, ale bynajmniej nie jest przez to ani głupsza, ani spłaszczona. Być może nawet więcej mówi o nas i o świecie, w którym funkcjonujemy.

Magda Piekarska, Gazeta Wyborcza Wrocław: Wszystkie sceniczne pomysły zadziałały tu skutecznie, jak trybiki w mechanizmie szwajcarskiego zegarka, co jest zasługą legnickich aktorów - spektakl to zbiorowa kreacja, sekstet z trzema równorzędnymi kobiecymi solówkami, mistrzowsko zagrany.